Dạy con như thế nào để con phát triển toàn diện là nỗi băn khoăn của nhiều cha mẹ. Một trong những phương pháp giáo dục con đem lại hiệu quả, là việc nắm bắt tâm lý theo từng độ tuổi của con.
Nắm bắt tâm lý con ở giai đoạn Mầm non
Ở giai đoạn này, mục tiêu giáo dục là giúp cho con phát triển về thể chất, trí tuệ, tình cảm, thẩm mỹ cũng như giúp trẻ hình thành những yếu tố đầu tiên trong nhân cách, tạo nền tảng cho trẻ vào lớp một. Vì vậy cha mẹ cần dạy trẻ phát triển sao cho phù hợp với đặc điểm tâm lý của trẻ, đảm bảo trẻ có sự phát triển bình thường về thể chất (khỏe mạnh, nhanh nhẹn, phát triển cân đối về cân nặng chiều cao). Trẻ ở giai đoạn này phải biết ngoan ngoãn, lễ phép, kính trọng ông bà, cha mẹ…
Những điều bố mẹ nên làm: Để ý xem con có thói quen, sở thích gì? Cần gì? Từ đó đáp ứng nhu cầu của trẻ, tuy nhiên cha mẹ cần lưu ý không nên quá chiều chuộng con. Điều cần thiết là giúp tâm hồn trẻ thơ của con được phong phú hơn, cha mẹ có thể đọc những câu chuyện cổ tích, dạy con các bài hát, câu thơ. Tập cho trẻ thói quen tự giác ngay từ lúc nhỏ, như việc chơi xong phải biết cất gọn đồ chơi, biết vệ sinh sạch sẽ…
Nắm bắt tâm lý con ở giai đoạn Tiểu học
Giai đoạn này, mục tiêu của giáo dục là hình thành cho trẻ các cơ sở ban đầu về nhận thức, đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ, năng lực của học sinh; chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học lên trung học cơ sở.
Đây là giai đoạn cần có sự phối hợp giữa gia đình và nhà trường, cần đảm bảo trẻ có sự hiểu biết về môi trường xung quanh, có sự hiểu biết sơ đẳng về việc đọc, viết, tính toán.
Những điều bố mẹ nên làm: Quan tâm, để ý đến sở thích, mong muốn, nguyện vọng của con. Dành thời gian học cùng con, với những bài tập nhẹ nhàng, điều cần lưu ý chính là việc cha mẹ và thầy cô nhà trường không nên đặt nặng vấn đề thành tích học tập cho con. Hãy tạo cho con một môi trường tự nhiên, vừa vui chơi, vừa học tập hợp lý, để con có một tuổi thơ thật đẹp.
Nắm bắt tâm lý con ở giai đoạn Trung học cơ sở
Đây là giai đoạn củng cố, phát triển kiến thức bậc Tiểu học của học sinh. Học sinh ở giai đoạn này cần có hiểu biết về nghề nghiệp và bước đầu hình thành những định hướng về nghề nghiệp trong tương lai. Sau giai đoạn này các em sẽ có quyết định tiếp theo là bước vào học Trung học Phổ thông hay học nghề.
Cha mẹ cần lưu ý: Đây cũng chính là giai đoạn nhạy cảm nhất của các con, quyết định sự hình thành nhân cách của các con sau này. Và đa phần trẻ ở giai đoạn này thường ít nhiều có sự nổi loạn trong suy nghĩ, tính cách, cha mẹ cần quan tâm con nhiều hơn để tránh sự lệch lạc về tư tưởng sống.
Chính vì vậy cha mẹ cần rèn luyện kĩ năng sống cho con, hiểu biết mong muốn, nguyện vọng của con. Ngoài ra việc giáo dục giới tính, là điều cần thiết trong giai đoạn này, bởi đây là giai đoạn các con đang bước vào giai đoạn dậy thì.
Nắm bắt tâm lý con ở giai đoạn Trung học phổ thông
Giai đoạn này học sinh cần phát triển toàn diện về mặt đạo đức, trí tuệ, phẩm chất và các kỹ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính năng động và sáng tạo, hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân; chuẩn bị cho học sinh tiếp tục bước vào Đại học hoặc đi làm. Nói một cách khác, đây là giai đoạn con đang bước đến tuổi trưởng thành.
Với giai đoạn này, cha mẹ cần quan tâm con, bên cạnh việc để con tự giác phát huy năng lực, cách nhìn nhận của bản thân. Cha mẹ cần lưu ý không nên trách mắng quá nặng nề khi con mắc lỗi, điều đó dễ khiến con tự ái và bị tổn thương, cảm thấy không được tôn trọng.
Ngoài việc được nhà trường định hướng nghề nghiệp, cha mẹ cũng nên là những người đồng hành cùng con trong giai đoạn. Cha mẹ có thể cung cấp thêm các thông tin về nghề nghiệp, mua cho con sách báo và gợi ý, hướng nghiệp cho con.
Mỗi một giai đoạn phát triển của con cần có cách giáo dục con khác nhau. Cha mẹ nên nắm bắt con để việc nuôi dạy con thật hiệu quả. Mong rằng với những chia sẻ trên đây, cha mẹ sẽ rút ra cho mình những cách dạy con sao cho phù hợp nhất.
